Στον επιχειρηματικό κόσμο όταν κάποιος επιχειρηματίας δεν παρέχει μία υπηρεσία για την οποία πληρώθηκε, τον αποκαλούμε απατεώνα, κλέφτη και τον φορτώνουμε με ένα σωρό κοσμητικά επίθετα. Στο τέλος τον σέρνουμε και στα δικαστήρια.Στον κόσμο όπως των αυτοδιοικητικών πραγμάτων όταν κάποιος δεν παρέχει στους πολίτες του τις υπηρεσίες για τις οποίες πληρώνεται (δηλαδή την διαχείριση των απορριμμάτων), απλά δεν τιμωρείται κανένας.
Δυστυχώς στην Ελλάδα οι ΔΗΜΟΙ (οι οποίοι είναι σύμφωνα με τον Νόμο υπεύθυνοι για την Διαχείριση των απορριμμάτων καθώς τους πληρώνουν οι πολίτες γιαυτό), αποδείχθηκαν ανίκανοι να επιτελέσουν αυτό το έργο.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, προσπαθούν με κάθε τρόπο να μας φορτώσουν λύσεις πανάκριβες, και περιβαλλοντικά επικίνδυνες.
Τέτοιες λύσεις είναι και η προτεινόμενες από τον περιφερειακό Σχεδιασμό της Περιφέρειας ΑΜΘ για την Διαχείριση των απορριμμάτων.
Με βάση την αναγκαιότητα δραστικής μείωσης του τελικού υπολείμματος και της μετατροπής των ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ όπως διατυπώνεται και στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, η θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων παρουσιάζεται περίπου ως πανάκεια με «προφανή» (όπως διαφημίζονται) τα οφέλη της μείωσης και ενεργειακής αξιοποίησης.
Με βάση την αναγκαιότητα δραστικής μείωσης του τελικού υπολείμματος και της μετατροπής των ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ όπως διατυπώνεται και στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, η θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων παρουσιάζεται περίπου ως πανάκεια με «προφανή» (όπως διαφημίζονται) τα οφέλη της μείωσης και ενεργειακής αξιοποίησης.
Πίσω από αυτή την θεώρηση βρίσκεται ένα πανίσχυρο διεθνές λόμπυ εταιριών και πολιτικών συμφερόντων που δραστηριοποιείται και στη χώρα μας προσεγγίζοντας τοπικούς άρχοντες και χρηματοδοτώντας «ενημερωτικά ταξίδια» με στόχο την προώθηση των σχετικών επενδύσεων.
Η αλήθεια βέβαια είναι τελείως διαφορετική και τα προβλήματα από την θερμική επεξεργασία απορριμμάτων σε όλες τις εκδοχές της (καύση, πυρόλυση, παραγωγή και καύση RDF κλπ) είναι σοβαρά όπως περιγράφονται παρακάτω:
Η αλήθεια βέβαια είναι τελείως διαφορετική και τα προβλήματα από την θερμική επεξεργασία απορριμμάτων σε όλες τις εκδοχές της (καύση, πυρόλυση, παραγωγή και καύση RDF κλπ) είναι σοβαρά όπως περιγράφονται παρακάτω:
- Η καύση δεν είναι συμβατή με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης ευρισκόμενη στη τελευταία θέση των μεθόδων διαχείρισης σύμφωνα με την ιεράρχηση που κάνει η Ε.Ε. με κριτήριο την μικρότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Προηγούνται η μείωση στη πηγή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, και η κομποστοποίηση του οργανικού μέρους. Στην πράξη η επιλογή της καύσης ακυρώνει ή περιορίζει την ανακύκλωση γιατί απαιτεί μια ικανή ποσότητα ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτιού και πλαστικού) για να λειτουργήσει
- Η πραγματική μείωση του όγκου των απορριμμάτων μέσω της αποτέφρωσης είναι περίπου 45% για την τέφρα βάσης, χωρίς να υπολογίσουμε τις αέριες εκπομπές αλλά και την μεγάλη τοξικότητα των παραγόμενων υλικών με ότι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον
- Η καύση σπαταλά περισσότερη ενέργεια απ’ αυτήν που παράγεται καίγοντας τα απόβλητα. Σχετικές έρευνες αποδεικνύουν ότι η εξοικονομούμενη ενέργεια από υποκατάσταση παρθένων υλικών με ανακυκλωμένα είναι 3-4 φορές μεγαλύτερη από αυτή που παράγεται με την καύση.
- Οι μονάδες θερμικής επεξεργασίας συμβάλουν σημαντικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και απελευθερώνουν επικίνδυνους ρύπους στο περιβάλλον.
Ακόμα και στην θεωρητική περίπτωση τέλειας καύσης, είναι αναπόφευκτη η παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων CO2 (περίπου 600 κιλά για κάθε τόνο) που είναι το κυριότερο αέριο του θερμοκηπίου.
Όμως ακόμα και με την εφαρμογή των πλέον σύγχρονων μεθόδων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, δεν διασφαλίζεται η αποφυγή διαφυγής παραγόμενων αέριων ρύπων (διοξίνες, βαρέα μέταλλα, μικροσωματίδια) ενώ οι υφιστάμενοι έλεγχοι αμφισβητούνται διεθνώς ως προς την μεθοδολογία τους. Από την άλλη είναι γνωστό ότι στη χώρα μας οι όποιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί λειτουργούν ελλιπώς και ανεπαρκώς. Σε κάθε περίπτωση όμως όσο μειώνονται οι ρύποι από τις καμινάδες, τόσο αυξάνει η τοξικότητα των υπολειμμάτων ( τέφρα βάσης, αιωρούμενη τέφρα, υγρά απόβλητα) καθιστώντας προβληματική την διαχείριση τους.
Μια χωματερή τοξικών είναι μια πανάκριβη υποδομή που όμως δεν διασφαλίζει την μη διαφυγή τοξικών ουσιών στον υδροφόρο ορίζοντα και στο έδαφος όπου μέσω της τροφικής αλυσίδας μπορούν να καταλήξουν στον άνθρωπο. Η χρήση της τέφρας ως οικοδομικού υλικού για την επίστρωση δρόμων, κλπ εγκυμονεί επίσης σοβαρούς κινδύνους Για παράδειγμα στο Νιούκαστλ της Βρετανίας ,όπου χρησιμοποιήθηκε ακόμα και για την επίστρωση σχολικών αυλών, σχετικές μετρήσεις έδειξαν αυξημένες συγκεντρώσεις διοξινών (1900 φορές πάνω) και τοξικών μετάλλων στη περιοχή.
Τα εργοστάσια καύσης ενοχοποιούνται για συγκεκριμένες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων και παροικούντων στη γειτονική τους περιοχή. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, καρκινογενέσεις, δερματικές ανωμαλίες, καρδιαγγειακές νόσοι, νευρολογικές και αναπνευστικές παθήσεις κλπ έχουν βρεθεί σε υψηλότερα του συνήθους ποσοστά σε περιοχές κοντά σε αποτεφρωτήρες σε Ιταλία, Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Βρετανία και Σκωτία.
Η μεθοδολογία της καύσης είναι μια πανάκριβη τεχνολογία με πολύ υψηλά κόστη εγκατάστασης και λειτουργίας που θα επιβαρύνουν τελικά τους δημότες. Το κόστος της θερμικής επεξεργασίας είναι 2 με τρεις φορές από αυτό της ανακύκλωσης- κομποστοποίησης.
Τα εργοστάσια καύσης ενοχοποιούνται για συγκεκριμένες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων και παροικούντων στη γειτονική τους περιοχή. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, καρκινογενέσεις, δερματικές ανωμαλίες, καρδιαγγειακές νόσοι, νευρολογικές και αναπνευστικές παθήσεις κλπ έχουν βρεθεί σε υψηλότερα του συνήθους ποσοστά σε περιοχές κοντά σε αποτεφρωτήρες σε Ιταλία, Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Βρετανία και Σκωτία.
Η μεθοδολογία της καύσης είναι μια πανάκριβη τεχνολογία με πολύ υψηλά κόστη εγκατάστασης και λειτουργίας που θα επιβαρύνουν τελικά τους δημότες. Το κόστος της θερμικής επεξεργασίας είναι 2 με τρεις φορές από αυτό της ανακύκλωσης- κομποστοποίησης.
5. Σχετικοί υπολογισμοί για τους ΟΤΑ της Αττικής σε περίπτωση δημιουργίας μονάδας καύσης, υπολογίζουν μια μέση αύξηση στο κόστος διαχείρισης 80 €/τόνο που σημαίνει μέση αύξηση στα δημοτικά τέλη της τάξης του 42%6. Σε αυτό δεν έχει υπολογιστεί το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του ΧΥΤΥ των τοξικών αποβλήτων της μονάδας. Και βέβαια είναι σαφές ότι όσο πιο αυστηρό γίνεται το πλαίσιο εφαρμογής μιας τεχνολογίας, όπως είναι η καύση, τόσο πιο μεγάλο είναι το κόστος που συνεπάγεται η επιλογή κατασκευής και λειτουργίας μιας μονάδας καύσης.
6. Η εικόνα των εργοστασίων καύσης στο διεθνή χώρο
Στην Ευρώπη σύμφωνα με σχετική έρευνα (1998) υπάρχουν 15 χώρες με την καύση να συμμετέχει σημαντικά σαν ποσοστό στην τελική διάθεση των αποβλήτων τους, 8 χώρες με μονοψήφιο ποσοστό και 12 χώρες ( μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) που δεν έχουν εργοστάσια καύσης.
Στην Ευρώπη σύμφωνα με σχετική έρευνα (1998) υπάρχουν 15 χώρες με την καύση να συμμετέχει σημαντικά σαν ποσοστό στην τελική διάθεση των αποβλήτων τους, 8 χώρες με μονοψήφιο ποσοστό και 12 χώρες ( μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) που δεν έχουν εργοστάσια καύσης.
Στην Ε.Ε. τείνει να μειώνεται ή να σταθεροποιείται ο αριθμός των μονάδων καύσης στην συντριπτική πλειοψηφία των χωρών, που έχουν εργοστάσια καύσης, ενώ σε λίγες χώρες (π.χ. Αυστρία, Πορτογαλία και Ισπανία) ο αριθμός των μονάδων καύσης αυξάνει.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι η όποια συζήτηση για την καύση σε επίπεδο ΟΤΑ οφείλει να ΕΠΕΤΑΙ της εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης σύμφωνα με τις αρχές της βιωσιμότητας αλλά και τις επιταγές της Ε.Ε.
Γιαυτό είμαστε ΑΝΤΙΘΕΤΟΙ σε οποιαδήποτε σκέψη θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων και
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ:
Α. Μείωση του όγκου των παραγόμενων απορριμμάτων ( πχ εφαρμογή συστημάτων ΠΛΗΡΩΝΩ ΟΣΟ ΠΕΤΑΩ, με τον περιορισμό αγοράς προϊόντων σε συσκευασίες, αλλαγή του καταναλωτικού μας μοντέλου, ενεργό συμμετοχή των ΟΤΑ σε προγράμματα εκπαίδευσης πολιτών κάθε ηλικίας)
Β. Επαναχρησιμοποίηση- ανάκτηση υλικών ( τσάντες μεταφοράς πολλαπλών χρήσεων, επιλογή γυάλινων και πλαστικών συσκευασιών που επιστρέφονται, Δημοτικά καταστήματα Επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών)
Γ. Ανακύκλωση των συσκευασιών με σωστή λειτουργία του συστήματος με τους μπλε κάδους και , Κέντρων Ανακύκλωσης σε συνδυασμό με τα ΚΔΑΥ, αλλά και την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων για ορυκτέλαια, λάστιχα αυτοκινήτων, ηλεκτρονικές συσκευές κλπ)
Δ. Προώθηση προγραμμάτων οικιακής κομποστοποίησης για τα οργανικά απόβλητα με την παροχή από τους δήμους στους πολίτες ειδικών κάδων ( το σύστημα έχει εφαρμοστεί σε Ελευσίνα, Καλαμάτα και σε χιλιάδες Δήμους στο εξωτερικό κλπ)
Ε. Προώθηση προγραμμάτων Δημοτικής κομποστοποίησης και λειτουργία αντίστοιχων μονάδων, κυρίως για την εξυπηρέτηση των πυκνοκατοικημένων περιοχών, είτε με την μέθοδο της αερόβιας επεξεργασίας για την παραγωγή κομπόστ ή/και εδαφοβελτιωτικού υλικού, είτε με την μέθοδο της αναερόβιας επεξεργασίας για την παραγωγή βιοαερίου και εδαφοβελτιωτικού υλικού.
Αν τα παραπάνω συστήματα λειτουργήσουν σε ικανοποιητικό βαθμό μπορούμε να επιτύχουμε μείωση του τελικού υπολείμματος περίπου στο 90%.
Οι παραπάνω προτεινόμενες λύσεις:
Ενισχύουν την τοπική απασχόληση και ενισχύουν το τοπικό εισόδημα
Μειώνουν την εξάρτησή μας από εισαγωγές πρώτων υλών
Αυξάνουν τα έσοδα των εμπλεκόμενων ΟΤΑ
Ελαχιστοποιούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα κατά την διαχείριση των αστικών απορριμμάτων
Σε σύγκριση με τα εργοστάσια μηχανικής και θερμικής επεξεργασίας, έχουν πολύ μικρότερα κόστη εγκατάστασης και λειτουργίας
Μειώνουν την ανάγκη για μεγάλους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων.
ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ότι οι Δήμαρχοι της ΑΜΘ θα ξεπεράσουν τον εαυτό τους, θα αφήσουν στην άκρη τις Σειρήνες και θα αποδειχθούν αντάξιοι της τιμής που τους επιφύλαξαν οι Δημότες τους.
ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ότι το ίδιο θα πράξουν και οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι της ΑΜΘ
Πασχαλίδης Γεώργιος, Συντονιστής Περιφερειακής Γραμματείας ΑΜΘ των Οικολόγων Πράσινων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πρόσθεσε σχόλιο